Η Αφροδίτη με τη Γούνα
Μια ηθοποιός προσπαθεί να πείσει έναν θεατρικό σκηνοθέτη και συγγραφέα πως είναι η κατάλληλη για τον πρωταγωνιστικό ρόλο του έργου που θέλει να ανεβάσει και ο Πολάνσκι διασκεδάζει με ένα «σκηνοθετημένο» παιχνίδι σαγήνης κι εξουσίας, από το οποίο την παράσταση κλέβει μια καθηλωτική Εμανουέλ Σενιέ.
Με πατημένα τα ογδόντα, ο Ρομάν Πολάνσκι συνεχίζει να σκηνοθετεί ακάθεκτος, διερευνώντας κάθε φορά και με διαφορετικό τρόπο αγαπημένα του θέματα, όπως η πραγματικότητα και η παραίσθηση, η μάχη της εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλλα ή το αιώνιο παιχνίδι της σεξουαλικής αποπλάνησης. Όλα αυτά επανέρχονται στην «Αφροδίτη με τη Γούνα», τη διασκευή ενός υποψήφιου για Τόνι θεατρικού του Ντέιβιντ Άιβς, το οποίο εμπνέεται με τη σειρά του από την κλασική ομότιτλη νουβέλα του Λεοπόλντ φον Ζάχερ-Μαζόχ. Γραμμένο το 1870, το έργο του Μαζόχ αφηγείται (σαν βιβλίο μέσα σε βιβλίο ) την πολύπαθη σχέση του Σεβερίν με τη Βάντα, μια γοητευτική γυναίκα από την οποία εκείνος ζητά να γίνει ο ερωτικός της σκλάβος. Το ερεθιστικό όσο και καταδικασμένο πάθος τους περιγράφεται γλαφυρά (και… σχεδόν μαρξιστικά ) από τον Αυστριακό συγγραφέα, ο οποίος δάνεισε το όνομά του στο μαζοχισμό κι επηρέασε καθοριστικά πολλούς καλλιτέχνες του 20ού αιώνα.
Ανάμεσά τους και τον Πασκάλ Μπρικνέρ των «Μαύρων φεγγαριών του έρωτα», ένα μυθιστόρημα που μετέφερε ο Πολάνσκι στην οθόνη το 1992. Το έργο του Ντέιβιντ Άιβς (σαν θεατρικό μέσα σε θεατρικό ) αφορά έναν σκηνοθέτη ο οποίος έχει μόλις ολοκληρώσει την οντισιόν για την παράσταση που θέλει να ανεβάσει, βασισμένη σε μια δική του διασκευή της «Αφροδίτης με τη γούνα». Πιεσμένος να προλάβει το ραντεβού με τη μνηστή του, πέφτει πάνω στη Βάντα, μια ηθοποιό που φτάνει καθυστερημένη στην ακρόαση.
Αν και απρόθυμος, θα της δώσει μια σύντομη ευκαιρία, αλλά καθώς η ανάγνωση του έργου ξεκινά με τον ίδιο στο ρόλο του Σεβερίν, η φαινομενικά επιπόλαιη Βάντα μεταμορφώνεται σε μια γυναίκα-παγίδα που αντιστρέφει το ρόλο εξουσιαστή κι εξουσιαζόμενου και τον παρασύρει σε ένα επικίνδυνο παιχνίδι επί σκηνής. Οι μόνιμες θεματικές του Πολάνσκι επανέρχονται σε μια εξαντλητική μονομαχία δύο προσώπων που αλλάζουν διαρκώς προσωπεία στην προσπάθειά τους να επιβληθούν ο ένας στον άλλον. Παράλληλα η θεατρική σκηνή υποβάλλει μια κλειστοφοβική ένταση που γοητεύει τον Γαλλοπολωνό δημιουργό («Ο Θάνατος και η Κόρη», «Ο Θεός της Σφαγής» ), ο οποίος την εκμεταλλεύεται με δαιμονική μαεστρία.
Η αίσθηση του υπερβολικού και του γκροτέσκο την οποία αγγίζει η κορύφωση της αντιπαράθεσης υπονομεύεται από ένα διάχυτο σαρκασμό και τη διαρκή υπενθύμιση της «στημένης παράστασης», μια ισορροπία εύθραυστη που υπηρετεί με σπάνιο ερμηνευτικό ένστικτο μια μεταμορφωμένη εδώ Εμανουέλ Σενιέ. Σέξι και αστεία, δυναμική κι ευάλωτη, η κ. Πολάνσκι βρίσκει το μακράν καλύτερο ρόλο της καριέρας της, διασώζοντας ένα ρηχό χαρακτήρα-σύμβολο, με αρχετυπικές συμπεριφορές που είναι ως επί το πλείστον προβλέψιμες και βαθιά αλληγορικές.
Γαλλία, Πολωνία. 2013. Διάρκεια: 96΄. Διανομή: ΣΠΕΝΤΖΟΣ FILM, SEVEN FILMS.